ΓΑΡΔΕΝΙΑ

Η γαρδένια είναι ένα ιδιαίτερα δημοφιλές καλλωπιστικό φυτό που ξεχωρίζει για τα υπέροχα λευκά αρωματικά άνθη και τα γυαλιστερά φύλλα της.

Υπάρχουν πολλά είδη, είτε θάμνοι είτε μικρά δενδρύλλια, ωστόσο η πιο γνωστή ποικιλία είναι η κοινή γαρδένια που όλοι γνωρίζουμε και ως γαρδένια η ιασμινοειδής (Gardenia jasminoides).

Πολύ δημοφιλής είναι και η γαρδένια η μεγανθής (Gardenia grandiflora) που χαρακτηρίζεται για το μεγάλο μέγεθος των λουλουδιών της.

Με καταγωγή από την Ασία και την Αφρική, φυτεύεται τόσο στον κήπο όσο και σε γλάστρα στην αυλή και το μπαλκόνι των περισσότερων ελληνικών σπιτιών.

Με την κατάλληλη περιποίηση, μας χαρίζει πλούσια ανθοφορία στα τέλη της άνοιξης, ενώ έχει και μια δεύτερη ανθοφορία στις αρχές του φθινοπώρου.

Είναι από τα πιο ευαίσθητα καλλωπιστικά φυτά και είναι πολύ σημαντικό να τη φυτέψουμε στην κατάλληλη θέση.

Θέλει δροσερό ημισκιερό περιβάλλον για να ευδοκιμήσει, σε σχετικά προφυλαγμένη θέση, μακριά από ζεστούς ανέμους, καθώς και από δυνατούς βοριάδες.

Χρειάζεται αρκετό φως για να ανθίσει, καλό αερισμό και μια σχετική υγρασία.

Αποφεύγουμε να την έχουμε κοντά σε τοίχους και κάτω από τέντες για να διευκολύνουμε τον σωστό αερισμό της.

Δεν θέλουμε να έρχεται σε επαφή με την άμεση ηλιακή ακτινοβολία, ειδικά το καλοκαίρι, καθώς της δημιουργεί εγκαύματα στα φύλλα, ενώ παράλληλα προκαλεί πτώση των μπουμπουκιών της.

Δεν είναι ανθεκτική στην έντονη παγωνιά του χειμώνα, ούτε στις υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού.

Ιδανικές θερμοκρασίες για να αναπτυχθεί και να ανθοφορήσει είναι σε ένα εύρος θερμοκρασιών από 10 – 20°C.

Προτιμάμε να τοποθετούμε τη γλάστρα μας σε μπαλκόνι με δυτική έκθεση, αποφεύγοντας τα βορινά και τα νότια μπαλκόνια.

Μπορεί να διατηρηθεί για αρκετό καιρό και μέσα σε σπίτι, αρκεί να της εξασφαλίσουμε φωτεινό σημείο μακριά από θερμαντικά σώματα όπως τζάκι και καλοριφέρ, καθώς και από κλιματιστικά.

Ανήκει στα οξύφυλλα φυτά όπως η ορτανσία, η καμέλια και η αζαλέα, επομένως για να αναπτυχθεί και να ανθοφορήσει χρειάζεται υπόστρωμα με χαμηλό pH, όπως καστανόχωμα, ερεικόχωμα, ελατόχωμα τα οποία και προμηθευόμαστε από γεωπονικά καταστήματα.

Επιλέγουμε γλάστρα, πήλινη ή πλαστική, 1 – 2 νούμερα μεγαλύτερη από τη γλάστρα που ήταν φυτεμένο το φυτό μας και φροντίζουμε να διαθέτει τρύπες στη βάση για να φεύγει το νερό.

Είναι σημαντικό να τοποθετούμε στη βάση της γλάστρας μια στρώση χαλικιών ή βότσαλων πάχους 2 – 3 εκατοστών για να εξασφαλίσουμε καλύτερη αποστράγγιση.

Αν η γλάστρα που έχουμε για αρκετό καιρό τη γαρδένια δεν στραγγίζει, τότε πιθανότατα το ριζικό σύστημα της γαρδένιας μας έχει γίνει πολύ πυκνό και χρειάζεται μεταφύτευση σε μεγαλύτερη γλάστρα.

Κατά τη μεταφύτευση, είναι σημαντικό να σπάμε τις άκρες των ριζιδίων όταν έχουν πυκνώσει πολύ, για να μπορέσει να απορροφήσει άμεσα νερό και θρεπτικά συστατικά και να μην έχουμε φαινόμενα στρεσαρίσματος που εκδηλώνονται με μαρασμό των φύλλων και πτώση των μπουμπουκιών.

Το πότισμα της είναι ίσως ο πιο βασικός παράγοντας για να ευδοκιμήσει, τόσο στον κήπο όσο και σε γλάστρα στο μπαλκόνι.

Χρειάζεται πολύ καλής ποιότητας νερό που να μην περιέχει άλατα.

Το βρόχινο νερό είναι πολύ ωφέλιμο και είναι πολύ σημαντικό να την αφήνουμε να έχει έκθεση στη βροχή.

Χρειάζεται πότισμα δύο φορές τη βδομάδα την περίοδο της άνοιξης και του φθινοπώρου και τουλάχιστον κάθε 2 μέρες την περίοδο του καλοκαιριού.

Είναι σημαντικό το πότισμα της να είναι τακτικό, διαφορετικά τα μπουμπούκια της μπορεί να πέσουν πριν ανοίξουν.

Τους ζεστούς καλοκαιρινούς μήνες, σε μέρες καύσωνα ίσως χρειαστεί να την ποτίζουμε καθημερινά.

Παράλληλα, είναι απαραίτητο ψεκάζουμε τα φύλλα της για να διατηρούμε σχετική υγρασία για το φυτό και να μην δημιουργηθούν ξηράνσεις στις άκρες των φύλλων.

Ο ψεκασμός του φυλλώματος καλό είναι να γίνεται με βρόχινο ή απεσταγμένο νερό, για να μην περιέχει άλατα και δημιουργηθεί τοξικότητα στο φυτό.

Είναι απαιτητική και ως προς τη λίπανση της.

Προσθέτουμε κάθε μήνα πλήρες λίπασμα ενισχυμένο σε κάλιο, ειδικό για οξύφυλλα φυτά που δεν αυξάνει το pH του εδάφους και ενισχύει την ανθοφορία της.

Αποφεύγουμε να βάζουμε λίπασμα τον Αύγουστο που επικρατούν πολύ υψηλές θερμοκρασίες, καθώς και τον μήνα Ιανουάριο που επικρατεί πολύ παγωνιά, γιατί θα δημιουργήσουμε πρόβλημα στο φυτό μας.

Επίσης, αποφεύγουμε λιπάσματα με υψηλή περιεκτικότητα σε άζωτο, όπως αμμωνία και ουρία, γιατί μπορεί να δημιουργήσει καφέ ή μαύρα καψίματα στις άκρες των φύλλων καθώς και πτώση των λουλουδιών.

Είναι ευαίσθητη στην έλλειψη σιδήρου, κάτι που μπορούμε να διακρίνουμε εύκολα αν παρατηρήσουμε κιτρίνισμα στα νεαρά φύλλα, ενώ οι νευρώσεις των φύλλων της γαρδένιας παραμένουν πράσινες.

Από τα διάφορα είδη των λιπασμάτων σιδήρου, επιλέγουμε και προσθέτουμε κάθε μήνα λίπασμα χηλικού σιδήρου που είναι υδατοδιαλυτός και άμεσα απορροφούμενος από τα φυτά.

Το λίπασμα του θειικού σιδήρου είναι αρκετά πιο αργής αποδέσμευσης, ενώ η παραδοσιακή προσθήκη καρφιών, σκουριασμένων αντικειμένων στη γλάστρα της γαρδένιας που έκαναν οι γιαγιάδες μας είναι σίγουρο ότι δεν προσφέρεται για απορρόφηση σιδήρου.

Είναι πολύ ευάλωτη στις αλλαγές του περιβάλλοντος και τις μετακινήσεις και χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή.

Δεν θέλει απότομες αλλαγές στη θερμοκρασία στο γύρω περιβάλλον, είτε προς το κρύο είτε προς τη ζέστη.

Μία τέτοια αλλαγή μπορεί να επιφέρει πτώση μπουμπουκιών της, μαρασμό του φυλλώματος μέχρι και ολοσχερή ξήρανση του φυτού.

Τους χειμερινούς μήνες, κι εφόσον βρίσκεται σε σημείο εκτεθειμένο στο κρύο, καλό είναι να προστατεύεται με κάποιο νάιλον για αντιπαγετική προστασία του φυτού.

Εναλλακτικά, μπορούμε να τη μεταφέρουμε στο εσωτερικό του σπιτιού για μερικές μέρες, σε σημείο καλά αεριζόμενο, φωτεινό και μακριά από σώματα θέρμανσης.

Αν και οι περισσότεροι δεν κλαδεύουν τις γαρδένιες, είναι απαραίτητο να το κάνουμε κάθε χρόνο για να έχει καλή ανάπτυξη και ανθοφορία.

Κατάλληλη εποχή κλαδέματος είναι στις αρχές της άνοιξης, κατά την περίοδο Μαρτίου – Απριλίου, αφού περάσουν οι παγωνιές του χειμώνα.

Κατά το κλάδεμα της αφαιρούμε ξερούς και αδύναμους βλαστούς, καθώς και κιτρινισμένα φύλλα.

Αν το φύλλωμα της γαρδένιας είναι πολύ αραιό, κορφολογούμε τους βλαστούς της, κόβοντας περίπου το 1/3 του μήκους της για να αποκτήσει πιο συμπαγές και πυκνό φύλλωμα και να μας χαρίσει σταδιακά μια πλούσια και παρατεταμένη ανθοφορία.

Φροντίζουμε να κλαδεύουμε τα φυτά μας εγκαίρως, καθώς αν την κλαδέψουμε στις αρχές του καλοκαιριού, μετά το τέλος της πρώτης ανθοφορίας, αυτό έχει σαν συνέπεια να χάσουμε τα φθινοπωρινά λουλούδια της, καθώς και να περιορίσουμε την βλαστική της ανάπτυξη.